Het zikavirus: moeten wij ons zorgen maken?

12-02-16

In februari riep de Wereldgezondheidsorganisatie de internationale noodtoestand uit. De reden: het zikavirus. Maar wat richt dat virus precies aan? Waar zijn de risicogebieden? En moeten wij ons ook zorgen maken?

Wat is zikakoorts?

Het zikavirus is – net zoals het denguevirus, gelekoortsvirus en westnijlvirus – een flavivirus. Het veroorzaakt zikakoorts en wordt verspreid door geïnfecteerde aedes-muggen. De ziekte verloopt meestal vrij mild en er is geen behandeling mogelijk. Momenteel zijn er aanwijzingen dat het virus ook kan worden overgedragen via seksueel contact. Dat wordt verder onderzocht.

Waar komt het zikavirus voor?

Het virus dankt zijn naam aan het Zikawoud in Oeganda, waar het in 1947 voor het eerst werd ontdekt. Sinds 2015 heeft het virus zich verspreid naar Centraal- en Zuid-Amerika en de Caraïben (zie kaart hieronder). Daar is het uitgegroeid tot een epidemie.

Ziektebeeld

Symptomen ontstaan meestal 3 tot 12 dagen na een beet van een besmette mug. Niet alle mensen die besmet raken met het zikavirus krijgen echter ziekteverschijnselen. Slechts 1 op de 4 mensen heeft klachten. De meesten herstellen ook binnen de week zonder ernstige problemen.

Mogelijke symptomen:

  • Acute maar lichte koorts
  • Hoofdpijn
  • Ontsteking van het oog (oogbindvlies)
  • Gevoelloosheid
  • Spier- en gewrichtspijn
  • Huiduitslag (die in het gezicht begint en zich daarna uitbreidt over de rest van het lichaam)
  • Gebrek aan eetlust, misselijkheid, braken, diarree (minder frequent)

De acute symptomen zijn weinig specifiek en lijken op die van andere griepachtige ziekten. In zeldzame gevallen zijn er ook neurologische verwikkelingen (bv. het syndroom van Guillain-Barré en neuropathie). 

Behandeling

De behandeling van zikakoorts is louter symptomatisch. Ze bestaat uit een bestrijding en verlichting van de symptomen met pijnstillers en rust.

Het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) adviseert patiënten die griepachtige klachten ontwikkelen na een verblijf in een risicogebied, om een arts te consulteren. Indien nodig kan die arts overleggen met het Instituut.

Preventie

Er is geen vaccinatie beschikbaar tegen het zikavirus. De enige mogelijke preventie bestaat uit het nemen van muggenwerende maatregelen, zoals het dragen van lange mouwen en broekspijpen, en het gebruiken van muggenwerende middelen (bv. DEET). 

Het zikavirus en zwangerschap

Er zijn aanwijzingen voor een verband tussen zikavirusinfectie tijdens de zwangerschap en hersenafwijkingen bij de foetus (bv. microcefalie). Omwille van dat mogelijk verband adviseert het ITG het volgende:

"We raden zwangere vrouwen (of vrouwen die zwanger willen worden) af om voor recreatieve doeleinden naar gebieden te reizen waar een zikavirusuitbraak aan de gang is (bv. Centraal- en Zuid-Amerika en de Caraïben). Als zij de reis naar dergelijke gebieden niet kunnen uitstellen, consulteren ze het best op voorhand een arts om preventieve maatregelen te bespreken. We adviseren om na de reis de verloskundige of gynaecoloog te informeren over het verblijf in een risicogebied. Vrouwen die zwanger willen worden na de reis, raden we aan om daar minimaal 4 weken mee te wachten na hun terugkeer."

Meer informatie

Lees meer over het zikavirus via het Instituut voor Tropische Geneeskunde.


Met dank aan dr. Kristel Knops, Arbeidsgeneesheer Mensura en het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen.

Meer informatie nodig? Wij helpen u graag!

+32 2 549 71 00Mail ons