Geen verplicht thuiswerk meer: hoe voelen we ons opnieuw veilig op de werkvloer?

Sinds 1 september is telewerk niet langer aanbevolen. Voor veel medewerkers betekent dit een terugkeer naar de werkplek na meer dan een jaar (vooral) thuis werken. Dat gaat gepaard met gemengde gevoelens, want ondanks de hoge vaccinatiegraad is het coronavirus nog lang niet bedwongen. Meer contact kan tot spanningen of onduidelijkheid leiden bij collega’s. Hoe gaan we daar best mee om en blijven we de veiligheid en het welzijn van iedereen op het werk bewaken? Enkele tips.

Telewerk was in veel organisaties maandenlang de regel. Hoewel van thuis werken sinds 1 september niet langer verplicht is, is de klok helemaal terugdraaien (nog) niet aan de orde. Hoe organiseert u als werkgever de terugkeer naar de werkvloer, met aandacht voor het fysieke én mentale welzijn van uw medewerkers?

Fysiek welzijn: houd de gezondheidsrisico’s zo laag mogelijk

Vlaanderen en Wallonië kennen een hoge vaccinatiegraad. Verschillende studies toonden al aan dat de vaccins ook voldoende beschermen tegen de ernstigste symptomen van COVID-19. Gevaccineerde medewerkers lopen in principe minder risico om in het ziekenhuis te belanden na een besmetting. Maar ondanks de voorspoedige vaccinatiecampagne zijn de risico’s nog niet verdwenen. Voorzichtig zijn, blijft dus de boodschap.

Zorg eerst en vooral voor duidelijkheid rond de geldende hygiënemaatregelen en de voorgeschreven preventiemaatregelen. Ondanks de versoepelingen in het publieke domein blijven op de werkvloer de maatregel van de generieke gids – en eventueel de gids specifiek voor uw sector – van kracht. Zorg er daarom voor dat alle medewerkers die maatregelen kennen én naleven. Dit stappenplan is een handig vertrekpunt.

Een essentieel onderdeel van preventie is een grondige ventilatie van de werkplek. Herbekijk in dit webinar hoe u correct de CO2-concentratie op de werkplek monitort en evalueert. Wat niet kan, is uw medewerkers vragen of ze gevaccineerd zijn en daaraan consequenties verbinden. U mag immers geen medewerkers discrimineren. Wat u wel kunt doen, is uw medewerkers blijven sensibiliseren om zo samen de veiligheid op de werkvloer te garanderen.

Waarom zijn de regels op de werkvloer strikter dan daarbuiten?

Als werkgever staat u in voor een veilige werkomgeving. Dat vloeit voort uit de arbeidsovereenkomst die u met uw medewerkers sloot. Uw medewerkers beschermen tegen mogelijke besmetting met COVID-19 hoort daar dus ook bij. Diezelfde overeenkomst verplicht uw medewerkers ook om te werken. Naar een festival, café of restaurant gaan is dan weer een vrije keuze. Vandaar dat er in die contexten andere regels gelden. Sommige personen kunnen zich om medische redenen niet laten vaccineren. Ook voor hen moet de werkplek veilig zijn. In hun vrije tijd kunnen ze kiezen om geen risicovollere plaatsen te bezoeken.

2. Mentaal welzijn: motiveer uw medewerkers

Recent onderzoek van studiebureau McKinsey & Company toont aan dat niet iedereen (al) staat te springen voor een terugkeer naar kantoor. Sommige medewerkers vrezen ziek te worden en zo mogelijk ook hun vrienden en familie te besmetten. Bij anderen leeft er angst om in contact te komen met niet-gevaccineerde collega’s. Dat maakt dat thuiswerk voor sommigen nog altijd als ‘de veilige optie’ beschouwd wordt. De risico’s op de werkvloer blijven beperken, blijft daarom belangrijk, ook al bestaat de kans dat er coronamoeheid optreedt. Herhaal intern dat wie daar nood aan heeft, terechtkan bij de interne vertrouwenspersoon of de externe psychosociaal preventieadviseur voor een vertrouwelijk gesprek.

Koen Van Hulst, hoofd psychosociale aspecten: “Nu is het belangrijk om in te zetten op het gemotiveerd houden van medewerkers. Om motivatie voor de maatregelen te handhaven, zijn twee zaken heel belangrijk. Ten eerste: erkennen dat het lastig is om nu vol te houden en dat we het allemaal gewoon beu zijn. Ten tweede: perspectief bieden door aan te geven dat het einde van de tunnel in zicht is, ook al kunnen we nog niet exact zeggen wanneer. Naar welke manier van werken evolueer je als organisatie? Hoe ziet de nieuwe realiteit eruit? Wachten is in deze niet nodig: communiceer dat je met deze aspecten als organisatie bezig bent, kan al een flinke boost geven aan de motivatie.”

Ontstaan er spanningen omdat bepaalde medewerkers zich weigeren te vaccineren? Benadruk het belang van verbondenheid en respect voor persoonlijke keuzes. Koen Van Hulst: “Binnen de zelfdeterminatietheorie is verbondenheid een sterke motivator. Elke medewerker heeft nood aan verbondenheid met collega’s en met de organisatie. Door erop te wijzen dat we enkel weer als team kunnen samenkomen en -werken als we ook elkaar en elkaars keuzes respecteren, raak je aan een intrinsieke nood. Give respect to get respect. Door inspraak te geven aan teams en samen te bekijken hoe werken op kantoor ingevuld kan worden, betrek je iedereen en creëer je positieve betrokkenheid.”
 

3. Is corona een blijvend risico?

Komt er nog een ‘na corona’? “Corona zal niet meer verdwijnen”, verduidelijkt Marie-Noëlle Schmickler, directeur medisch toezicht. “Wellicht evolueren we naar een epidemische situatie, waarbij corona zoals het griepvirus jaarlijks de kop opsteekt, maar zonder het maatschappelijke leven on hold te zetten. Vaccinatie van risicogroepen blijft daarbij belangrijk. De kans bestaat ook dat we zullen evolueren naar een andere etiquette rond mondmaskers, zeker op de werkvloer. De minste hoest, loopneus of keelpijn zou op termijn niet per definitie nog een reden moeten zijn om in isolatie te gaan, op voorwaarde dat de zieke persoon bereid is consequent een mondmasker te dragen om te vermijden dat hij of zij anderen besmet.” 

Veilig en gezond werken in coronatijden?

Op coronaophetwerk.be vindt u antwoorden op veelgestelde vragen, handige hulpmiddelen en andere ondersteuning voor een veilige terugkeer naar kantoor.