Mensura bundelt zijn ‘adem’ met de Universiteit Antwerpen (UA), het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) en Ziekenhuis Oost Limburg (ZOL) in de SiBRe-studie. Samen onderzoeken we een nieuwe ademtest die sneller dan het radiologische onderzoek het risico op silicose, beter bekend als stoflong, vaststelt. Zo hopen we de aandoening sneller op te sporen, waardoor patiënten minder longschade oplopen.


Stoflong is een longaandoening die wordt veroorzaakt door de inademing van kwartsstof. Dat zijn fijne stofdeeltjes die voorkomen in steenachtige materialen zoals beton, graniet, marmer, composiet en baksteen.

Historisch gezien is silicose een ziekte van mijnwerkers. Toch is de aandoening niet verdwenen met de sluiting van de mijnen. Ook arbeiders in de bouw- of industriesector komen immers regelmatig in contact met deze schadelijke stof.
 

De voornaamste symptomen zijn een irriterende hoest en kortademigheid bij inspanning en zelfs in rust. Maar die klachten treden meestal pas op wanneer patiënten al longschade hebben opgelopen. Het is daarom belangrijk om het risico silicose vroegtijdig op te sporen nog voor er klachten optreden.

Hoewel longartsen de symptomen kunnen verlichten met medicatie, is silicose een ongeneeslijke aandoening. Preventie is dus essentieel. Zo dragen werknemers bij risicovolle handelingen best een speciaal stofmasker om blootstelling aan kwartsstof zoveel mogelijk te beperken.

Wordt de aandoening toch vastgesteld? Dan moet de werknemer het risicovolle werkmilieu meteen verlaten.

Bij de huidige opsporingstechniek van stoflong – een driejaarlijkse foto van de longen en een longfunctietest – wordt de aandoening vaak laattijdig vastgesteld, met blijvende longschade en ademhalingsklachten tot gevolg. Bovendien zorgt de fototechniek voor herhaalde blootstelling aan ioniserende straling. Ook daar zijn gezondheidsrisico’s aan verbonden.

“De ademtest die we gebruiken in de SiBRe-studie is niet alleen sneller maar ook veel minder ingrijpend. Bij de studiedeelnemers wordt een staal van uitgeademde lucht geanalyseerd op de aanwezigheid van specifieke stoffen, de zogenaamde vluchtige organische stoffen (VOS),” verduidelijkt Nele Van Loon, arbeidsarts bij Mensura en onderzoeker bij dit project.

“Langdurige inademing van kwartsstof kan namelijk chronische ontsteking in de longen veroorzaken, wat wellicht weerspiegeld wordt in veranderingen van de samenstelling van de uitgeademde lucht. Dat hopen we te kunnen aantonen met deze studie tegen eind 2024.” 

“Als dit onderzoek de verwachte resultaten oplevert, zou deze eenvoudige ademtest in de arbeidsgeneeskundige praktijk het blootstellingsrisico aan kwarts sneller kunnen opsporen dan de huidige opsporingstechnieken. In dat geval kunnen we ernstige longschade door inademing van kwartsstof vermijden in de toekomst.”

Bekijk hier de rapportage van TV Limburg: Het ZOL in Genk ontwikkelt test om stoflong sneller op te sporen - TV Limburg.