Verzwaard risico voor arbeidsongevallen: neem tijdig actie

Het principe achter verzwaard risico is eenvoudig. De overheid bekijkt op sectorniveau hoe succesvol organisaties zijn in het voorkomen van arbeidsongevallen. Organisaties die drie jaar op rij een slecht rapport voorleggen, kunnen een forfaitaire bijdrage moeten uitbetalen aan de verzekeringsonderneming. Bedrijven die sterk afwijken van het sectorgemiddelde worden via Fedris (Federaal agentschap voor beroepsrisico’s) schriftelijk op de hoogte gebracht. De bedoeling is om hen tijdig aan te porren actie te ondernemen, al dan niet in samenwerking met hun externe dienst voor preventie en bescherming op het werk.
 

We spreken van verzwaard risico als de risico-index van een onderneming over een periode van drie jaar een bepaalde drempel overschrijdt. De risico-index wordt berekend op basis van frequentie van ongevallen en de duur van de tijdelijke ongeschiktheid t.o.v. de tewerkstelling in voltijdse equivalenten.

Er is mogelijk sprake van verzwaard risico als er tijdens de observatieperiode minstens zes ongevallen zijn gebeurd, die elk geleid hebben tot een tijdelijke ongeschiktheid van minstens vier dagen of tot een overlijden.

De drempel overschrijden gebeurt wanneer in de loop van het laatste jaar en in ten minste één van de andere jaren van de observatieperiode:

• de risico-index van een onderneming op jaarbasis ten minste 2 keer de gemiddelde index van de activiteitssector bedraagt;
• de risico-index van een onderneming op jaarbasis ten minste 5 keer de gemiddelde index van de privésector bedraagt.

Bovendien moet er tijdens de observatieperiode jaarlijks minstens 2 ongevallen gebeurd zijn.

De risico-indexen van de activiteitssectoren en van de privésector vind je op de site van Fedris. Ook de berekeningsformule voor verzwaard risico, inclusief rekenvoorbeelden, vind je daar terug.

Fedris berekent de risico-index van de privésector, van de activiteitssectoren en van de ondernemingen. Het maakt ook de lijst op van de ondernemingen die als verzwaard risico worden beschouwd. Daarvoor baseert Fedris zich op de gegevens in zijn gegevensbank, die worden geleverd door de verzekeringsondernemingen.
 

Jaarlijks brengt Fedris de verzekeringsondernemingen vóór 30 november op de hoogte van hun klanten met een verzwaard risico. Ook de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg krijgt die informatie. Sinds 2022 worden de ondernemingen die onder paritaire comités 124 (bouw) of 126 (meubilering en houtindustrie) vallen, opgevolgd door respectievelijk de preventie-instituten Constructiv of Woodwize. Ook zij ontvangen een sectorlijst met de ondernemingen in verzwaard risico.

Elke verzekeringsonderneming brengt binnen de 30 dagen klanten met een verzwaard risico op de hoogte. Deze organisaties moeten aan hun verzekeringsonderneming een forfaitaire bijdrage betalen. Daarmee analyseert de preventiedienst van de verzekeringsonderneming het risico in de organisaties en maakt ze een voorstel tot actieplan met concrete maatregelen op.

De forfaitaire bijdrage wordt berekend op basis van het aantal werknemers (in VTE) van de onderneming en geïndexeerd.

Op basis van het voorgestelde preventieplan door de verzekeraar of het aangewezen preventie-instituut (Constructiv of Woodwize) maak je een driejarig actieplan om arbeidsongevallen te voorkomen. Dat gebeurt in overleg met je interne of externe dienst voor preventie en bescherming, en het comité voor preventie en bescherming op het werk (of bij afwezigheid van comité de vakbondsafvaardiging of de werknemers).

Over een periode van 3 jaar zal de verzekeringsonderneming of het preventie-instituut regelmatig navraag doen rond de uitvoering van het actieplan. Elk jaar krijgt Fedris daaromtrent een opvolgingsverslag. Op haar beurt stelt Fedris de informatie ook ter beschikking van de controlediensten voor het welzijn op het werk van de FOD Werkgelegenheid.

In specifieke situaties is het mogelijk om bezwaar in te dienen per aangetekende brief bij het beheerscomité voor arbeidsongevallen van Fedris. Meer informatie vind je hier.

Houdt je onderneming de volgende twee jaren nog altijd een verzwaard risico in? Dan wordt die niet behandeld als een verzwaard risico bij de twee volgende selecties als de forfaitaire bijdrage is betaald én er een actieplan is opgesteld.

Zonder forfaitaire bijdrage of actieplan wordt je onderneming wel in aanmerking genomen bij opmaak van de nieuwe lijst van verzwaarde risico’s.