Eén jaar ergonomiewet: is jouw organisatie in orde?
In mei 2024 trad het nieuwe Koninklijk Besluit (KB) over ergonomie in werking. Net als voor brandveiligheid en psychosociale risico’s zijn werkgevers voortaan verplicht om ergonomische risico’s structureel in kaart te brengen en aan te pakken. Wat is de impact één jaar na invoering van de ergonomiewet? En hoe maak je als werkgever het verschil met een doordacht ergonomiebeleid?
Wat staat er in de ergonomiewet?
Het KB voor ergonomie op het werk en preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) verplicht werkgevers om ergonomie op een systematische manier te integreren in hun risicoanalyse en preventiemaatregelen. Denk aan risico’s als tillen, duwen, trekken, repetitieve bewegingen of langdurig zitten/staan.
Werkgevers moeten:
rekening houden met de ergonomie bij het inrichten of aanpassen van werkposten
passende preventiemaatregelen nemen
via de risicoanalyse het preventiebeleid evalueren en actualiseren
alles documenteren in het globaal preventieplan en jaaractieplan.
De wet beklemtoont bovendien het belang van structurele samenwerking met de interne of externe preventiedienst. Enkel zo wordt het integraal onderdeel van je welzijnsbeleid.
Eén jaar later: beperkt effect in de praktijk
Voorlopig lijkt de impact in veel organisaties vrij beperkt. De reden? Enerzijds ontbreekt het nog vaak aan concrete kennis over wat de wet inhoudt. Anderzijds blijft ergonomie te vaak een losse interventie, zoals trainingen geven of posters ophangen.
Toch is het logisch dat een nieuwe wetgeving tijd nodig heeft om geïntegreerd te raken in het bestaande welzijnsbeleid. “We zien dat heel wat klanten goede eerste stappen zetten, maar het beslissingsproces, planning, budgettering, ... vraagt tijd in inspanning”, aldus Gerrit Pollentier, ergonoom bij Mensura. Maak er dus zeker werk van om ergonomie als een volwaardig strategisch thema te behandelen.
:no_upscale())
Ergonomie is meer dan een goede houding
Investeren in ergonomie is natuurlijk veel meer dan een wettelijke verplichting. In de eerste plaats staat de gezondheid van je werknemers bovenop. Maar liefst 30% van het langdurige verzuim is gelinkt aan musculoskeletale aandoeningen (MSA) zoals rug-, nek- en schouderklachten. Zowel fysieke, psychosociale als organisatorische factoren hebben een invloed op die klachten. Een integrale aanpak is dan ook dé oplossing; want ergonomie gaat ruimer dan ‘goed zitten’ of ‘correct tillen’.
Volgens het Europese agentschap OSHA kan zo'n geïntegreerde aanpak het aantal medewerkers met rugklachten met tot 20% verlagen. Dat zou al het geval zijn vanaf je vijf concrete maatregelen neemt.
We inspireren alvast met de meest effectieve acties:
het herontwerpen van werkprocessen
het optimaliseren van de werkhoogte
verlagen van het tilgewicht door vb. til- en transporthulpmiddelen,
afwisseling van taken en extra pauzes
spierkracht/flexibiliteit training
Gerrit Pollentier: “Het is écht de moeite waard om slimme ergonomische investeringen te maken. Ze leiden niet alleen tot gezondere werknemers maar ook tot betere prestaties.”
Aan de slag
Start met de ErGO check, zo heb je een eerste beeld van je huidige ergonomiebeleid.
Zorg voor een waterdichte risicoanalyse ergonomie
Laat onze experten je bijstaan met ergonomische advies
Voorzie je werknemers van nuttige opleidingen
De kracht van een integraal beleid
Een succesvolle aanpak van fysieke belasting is maatwerk. Zo werkt een combinatie van technische, organisatorische en – waar nodig – persoonsgerichte maatregelen het best.
Dit staat ook bekend als het TOP-principe:
Technisch (bv. hulpmiddelen, werkpostaanpassing),
Organisatorisch (bv. taakroulatie, werktempo, pauzebeleid),
Persoonsgericht (bv. tiltraining, coaching).
Een belangrijk aspect? Draagvlak creëren bij werknemers. Participatie verhoogt niet alleen het effect van de maatregelen, maar ook het engagement van medewerkers.