‘Riet breekt niet’: praktische gids voor een positief stressmanagement

Daisy: “Voor ik bij Mensura startte, werkte ik in de klinische gezondheidssector. Daar begeleidde ik personen na een schokkende gebeurtenis of het verlies van een dierbare. The window of tolerance was daarbij een nuttig kader om hen te leren begrijpen wat moeilijke gebeurtenissen teweegbrengen in het lichaam en stresssysteem.”

Als preventieadviseur psychosociale aspecten merkte ik al snel dat dat kader ook organisaties en werknemers de nodige handvaten biedt om efficiënter om te gaan met stressvolle situaties. En dat zowel op als naast het werk.” 

Kirsten: “Niet veel later is ons hele team het concept beginnen toepassen bij klanten. Steeds vaker kwam de vraag of er literatuur bestond rond the window of tolerance binnen de context van stress en burn-out. Dat was niet het geval, dus hebben we er maar zelf een boek over geschreven.”

Kirsten: “Iedereen kan een bepaalde mate van stress verdragen. Die variabele grenzen kan je visueel voorstellen als een ‘raampje van stress’. Blijven personen binnen dat raam? Dan functioneren ze goed, kunnen ze oplossingsgericht nadenken en zijn ze de ‘mensversie’ van zichzelf. 

Maar zodra iemand te veel stress ervaart, neemt zijn of haar overlevingsbrein het over.
Mensen die ‘buiten hun raampje’ gaan, denken niet meer helder na en worden de ‘hond-‘ of ‘schildpadversie’ van zichzelf. Schuilt er gevaar? Dan zal een hond zich verdedigen, aanvallen
of vluchten. Een schildpad zal dan weer in zijn schulp kruipen en verdwijnen. Als het overlevingsbrein in actie treedt, stellen mensen soortgelijk gedrag. 

Dat kan gebeuren in heel uiteenlopende situaties. Denk bijvoorbeeld aan reizigers die de aanslagen in Zaventem meemaakten, maar evengoed aan collega’s die tijdens een oplopend conflict verwijtende uitspraken naar elkaar roepen.”

Daisy: “Het is niet abnormaal om soms eens uit je raampje te gaan. Iedereen heeft persoonlijke triggers die het stressniveau de hoogte doen inschieten. Belangrijk is dat je die triggers opmerkt en leert hoe je zo snel mogelijk weer binnen de grenzen van ‘je raampje’ terechtkomt.”
 

Daisy: “Het theoretische kader en de bijbehorende tips helpen werkgevers én werknemers om preventief in te zetten op welzijn, veerkracht en stressmanagement. In vier hoofdstukken leggen we uit hoe het menselijke stresssysteem werkt en hoe je er op individueel, team- en organisatieniveau het best mee omgaat.”

Kirsten: “Als lezer kies je zelf met welke hoofdstukken je aan de slag gaat. Na de theoretische inleiding is het bijvoorbeeld perfect mogelijk om enkel de tips op team- en organisatieniveau te lezen. Maar als werknemer kan je er ook voor kiezen om je enkel te verdiepen in de tips op individueel niveau.”

Kirsten: “Toegeven wanneer er te veel op je bord ligt of een pauze inlassen wanneer je je grenzen bereikt, associëren we vaak met persoonlijke zwakte. Onbuigzaam blijven staan als een eik – ongeacht hoe sterk het stormt – beschouwen we doorgaans als ‘sterk’ en ‘positief’. 

Een eik heeft geen hulp nodig van anderen, is een rots in de branding en gaat tot het uiterste. Dat zijn mooie eigenschappen, die je soms nodig hebt om vooruit te geraken. Maar mensen zijn niet gemaakt om altijd de volle 100% van zichzelf te geven.

De kans is groot dat je op een bepaald moment ‘uit je raampje’ gaat en je ‘hond- of schildpadversie’ het overneemt. Conflicten oplossen of deadlines halen gaat dan heel wat moeilijker.”

Daisy: “Daarom is het soms beter om even mee te buigen met de wind. Dat je net als riet aanvoelt wanneer de storm te hevig wordt en aangeeft wat je nodig hebt om terug te veren.
Zo blijf je de ‘mensversie’ van jezelf. 

Ook in groep sta je zo sterker. Jij kunt op anderen terugvallen, als het even moeilijk gaat.
En zij kunnen dat ook op jou. Je voorkomt dat ‘honden’ en ‘schildpadden’ het werk overnemen. Dat is gunstig voor de groepssfeer en leidt tot efficiënter en kwaliteitsvoller werk. Bovendien is daardoor geen enkele storm te zwaar en breekt niemand onder druk.”