Lawaai meten in uw bedrijf: hoe gaat dat in zijn werk?

08-06-21

Wist u dat gehoorschade een van dé oorzaken is van beroepsziektes? Maar ook als geluiden geen – tijdelijke of blijvende – schade veroorzaken, kunnen ze stresserend zijn of concentratieproblemen uitlokken. Blijft de hamvraag: vanaf wanneer is lawaai storend of schadelijk? Een geluidsmeting brengt uitsluitsel. Over het hoe en waarom weet onze preventieadviseur industriële hygiëne en toxicologie Davy Vanspauwen meer te vertellen.

De gevolgen van lawaai kunnen ernstig zijn: gehoorverlies, oorsuizingen (tinnitus) of overgevoeligheid voor geluid (hyperacusis). Of u al dan niet verplicht bent om het geluidsniveau in uw werkomgeving in kaart te brengen, hangt af van de risicoanalyse. Blijkt daaruit dat er tijdens het werk blootstelling is aan lawaai, dan moet de interne of externe preventiedienst een geluidsmeting uitvoeren. Bij elke verandering in de situatie gebeurt er een herhaal- of opvolgmeting. Wanneer het aantal geluidsbronnen wijzigt, bijvoorbeeld, of wanneer u uw werkplaats herschikt. Verder kan ook de arbeidsarts een herhaalmeting vragen op basis van medische klachten die hij heeft ontvangen.

Mensura-preventieadviseur Davy Vanspauwen en zijn team doen jaarlijks tientallen van die metingen. In de industrie en de bouw in de eerste plaats, maar net zo goed in scholen en kinderdagverblijven, zorgcentra, grootkeukens en kantooromgevingen.

De aanvragen komen van werkgevers, preventieadviseurs, de arbeidsarts … Op basis van de risicoanalyse, maar er zijn ook directe aanleidingen. Denk aan een bezoek van de arbeidsinspectie, een andere meting (bv. van stofdeeltjes), een arbeidsongeval enzovoort.

De geluidskaart: heatmap van uw werkomgeving

“Eerst brengen we de verschillende geluidsbronnen in de werkomgeving in kaart”, schetst Davy Vanspauwen het klassieke verloop van zo’n meting. “Daarna voeren we op een aantal strategische punten stationaire metingen uit. Dat doen we met een geluidsmeter op een statief. Naast volume capteert de meter het soort geluid, of het cyclisch is of niet, continu of sporadisch ... Het resultaat is een geluidskaart. Aan de hand van de kleurcode in de heatmap leest de werkgever af waar gehoorbescherming aanbevolen of verplicht is.”

Dosimeters: monitoring van individuele blootstelling

De geluidskaart is een handig instrument voor de interne preventieadviseur, maar volstaat niet. Davy: “De heatmap toont de geluiden die de werkomgeving produceert, maar niet de mate waarin elke individuele medewerker eraan blootgesteld wordt.”

Om daar een zicht op te krijgen, moeten dosimeters worden ingezet. Davy: “We bevestigen het meettoestel dicht bij het oor van de werknemer, zodat we de blootstelling aan lawaai gedurende een volledige werkdag of -shift kunnen monitoren. Met deze analyse kunnen organisaties gehoorbescherming op individueel, functie- of teamniveau aanpakken.”

Akoestische ingrepen: nog werk aan de winkel

Maar zeker niet alleen de hoge decibels op productievloeren houden risico’s in. Ook geluiden die niet meteen schadelijk zijn voor het gehoor, kunnen erg vervelend zijn en stress veroorzaken. Denk maar aan de zoemende airco-unit, het gekletter van borden en bestek in de refter, telefonerende collega’s, storende achtergrondgeluiden uit aanpalende ruimtes …

Ook binnen niet-industriële werkomgevingen valt er dus nog heel wat winst te boeken. Davy: “Akoestische isolatie of andere geluidswerende ingrepen doen er vaak wonderen voor het welzijn van medewerkers. Met een akoestiekmeting leggen we de vinger op de pijnpunten in de infrastructuur.”

Gehoorbescherming laatste maatregel

Geluidsmetingen wijzen uit welke gehoorbescherming wanneer aanbevolen of vereist is. Toch mogen oordoppen of -kappen pas de laatste maatregel zijn. Eerst is het zaak om de blootstelling aan schadelijke of stresserende geluiden te verminderen.

Door machines in afgesloten ruimtes te zetten of af te schermen, bijvoorbeeld, of oude toestellen te vervangen door nieuwe exemplaren. Maar ook werknemers laten roteren tijdens hun werkdag of shift kan soelaas bieden, want zo hoeven ze nooit urenlang onder hoge decibels of in storend lawaai te werken.

Geluid blijft onderschat probleem

Tot slot is het belangrijk om het bewustzijn rond de risico’s van lawaai levend te houden, benadrukt Davy. “Daarvoor dient onze opleiding geluid. Want geluid is nog altijd een onderschat probleem, op de werkvloer maar zeker ook in de vrije tijd. Nog te vaak gaan de oordoppen na de shift uit om vervolgens met loeiharde muziek in de auto naar huis te rijden.”