Biedt een exoskelet altijd de juiste ergonomische oplossing?

Het exoskelet is een draagbare mechanische structuur die ondersteuning biedt bij fysieke taken. Voor vele werkgevers klinkt het als een welgekomen hulpmiddel om arbeiders preventief te beschermen. Zeker als u weet dat in 2020 maar liefst 57% van de Belgische werknemers kampte met lichamelijke klachten. Maar biedt een exoskelet wel voldoende bescherming?

Meer dan 130 jaar geleden werd het eerste exoskelet ontwikkeld. Dit draagbare toestel is dus geen nieuwe uitvinding, maar de ontwerpen zijn wel erg geëvolueerd. We maken een onderscheid tussen twee categorieën:

  • Actieve exoskelet: Deze exoskeletten beschikken over een externe aandrijving om extra kracht te produceren in de gewrichten. Denk bijvoorbeeld aan een elektrische, hydraulische of pneumatische motor.
  • Passieve exoskelet: Deze exoskeletten werken met een veersysteem. Wanneer gebruikers een beweging uitvoeren, wordt hun energie opgeslagen. Diezelfde energie kunnen de gebruikers benutten om fysiek belastende houdingen te vergemakkelijken.
     

Theorie vs. praktijk

In theorie bieden exoskeletten veel voordelen. Zo verlichten ze de belasting op de rug, helpen ze bij vermoeidheid en verbeteren ze de prestaties. Bovendien voorkomen de toestellen lichamelijke letsels, waardoor ze onrechtstreeks de algemene levenskwaliteit van werknemers bevorderen.

In de praktijk zijn deze voordelen echter niet zo uitgesproken. De aard van de taak, de bewegingsruimte van de werknemer, en de subjectieve aanvaarding van het exoskelet bepalen in grote mate de meerwaarde van het instrument.

Carglass, BruBotics en Mensura testen exoskeletten

Als specialist in het herstellen en vervangen van autoruiten en carrosserie, spendeert Carglass bijzondere aandacht aan ergonomie. Autoruiten tillen, verplaatsen en monteren is immers belastend voor rug en schouders. Daarom testte de organisatie met plezier hoe hun werknemers het gebruik van exoskeletten ervaren. Lees hier meer over het experiment.

No ergo, no exo

Bij statische en repetitieve taken kan het gebruik van exoskeletten daadwerkelijk leiden tot minder fysieke belasting, minder vermoeidheid en betere prestaties. Maar wanneer werknemers dynamische taken uitvoeren, is het draagbare toestel (nog) niet de juiste oplossing. In dat geval ervaren werknemers namelijk te veel comfortissues. Wandelen of een trap of ladder beklimmen zijn bijvoorbeeld geen simpele taken met zo’n skelet. Daarnaast houden gebruikers vaak een minder gunstige houding aan om een effect te voelen. Daardoor verandert het evenwicht in de spierwerking, wat voornamelijk bij dynamische taken en in beperkte ruimtes belangrijke gevolgen heeft.
 

Concreet stappenplan

Om uw werknemers te beschermen bij fysieke taken, is het gebruik van een exoskelet dus niet voldoende. U kiest in de plaats het best voor een concreet stappenplan, waarbij u de werkomgeving optimaliseert en uw werknemers opleidt om ergonomisch te werken. Met onze vernieuwde cursus ‘tillen van lasten en preventie van (rug)klachten’ leert u arbeiders slim tillen en gezond bewegen op de werkvloer.

Uw werknemers beschermen met een allesomvattende strategie?

Onze experten maken een grondige ergonomische analyse van uw werkplek en bieden concreet advies op maat. Mail ons via ergonomie@mensura.be.